۶۰٫ نیازمندی ممکن‌الوجود در حدوث و بقا در مقاله قبل گذشت که تمام موجودات ممکن‌الوجود به واجب‌الوجود تکیه‌دارند و به یمن فیض اوست که اثرگذاری داشته و ای‌بسا نیاز برخی دیگر از ممکنات و موجودات نیازمند را برطرف می‌نمایند. اینک در این مقاله درصدد دقت بیشتر در این مسئله هستیم و می‌کوشیم تا دامنه این […] ادامه متن

۵۹٫ ختم همه نیازمندی‌ها به موجود بی‌نیاز مقدمه گذشت که واجب‌الوجود کاملاً بی‌نیاز است درحالی‌که موجودات ممکن چیزی جز موجود نیازمند نیستند. اینک در این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم: آیا می‌توان نیازمندی موجودات ممکن را به سایر موجودات ممکن دیگر بازگرداند بدون اینکه نقشی برای واجب‌الوجود و موجود نیازمند در این […] ادامه متن

۵۸٫ تنها موجود بی‌نیاز مقدمه در مقالات قبل روی نتیجه برهان امکان و وجوب تمرکز کردیم و درواقع بر دو نکته تأکید نمودیم؛ ابتدا اینکه این برهان «وجود واجب‌الوجود» را اثبات می‌کند نه تمامی صفات و ویژگی‌های آن را و دیگر اینکه درعین‌حال «بی‌نیازی این موجود» نیز امری مسلم است همان‌طور که نیازمندی ممکن‌الوجودها امری […] ادامه متن

۵۷٫ نیازمندی، حقیقت ممکن‌الوجود مقدمه در مقاله قبل ثابت شد که واجب‌الوجود موجودی بی‌نیاز است که به هیچ شرطی وابسته نیست. در این مقاله می‌خواهیم روی ممکن‌الوجود تمرکز کنیم؛ آیا می‌توان موجودی را ممکن‌الوجود فرض نمود اما درعین‌حال او را بی‌نیاز دانست؟ در این مقاله پاسخ به این سؤال بررسی می‌گردد. امکان و نیازمندی فرض […] ادامه متن

۵۶٫ واجب‌الوجود موجودی بی‌نیاز مقدمه در مقاله قبل گذشت که نتیجه برهان امکان و وجوب اثبات «وجوب واجب‌الوجود» است نه اثبات «صفات واجب‌الوجود» و اینکه اگر کسی از این برهان توقع اثبات صفات را داشته باشد توقعی بی‌جا داشته است. اینک در این مقاله باید در همین نتیجه مذکور دقیق‌تر شویم تا دریابیم این برهان […] ادامه متن

۵۵٫ اثبات وجود واجب‌الوجود نه صفات واجب‌الوجود مقدمه برهان امکان و وجوب برهان دقیقی است که تنها توجه دقیق به حدودوثغور نتیجه آن می‌تواند ما را به‌دقت این برهان منتقل نماید. اگر این نتیجه در کمال دقت موردتوجه قرار نگیرد ممکن است توقعات نابجایی از آن صورت پذیرد و یا اینکه حق مطلب آن درک […] ادامه متن

۵۴٫ برهان امکان و وجوب در قرآن مقدمه قبلاً بیان شد که برهان امکان و وجوب اولین بار توسط فیلسوف مسلمان فارابی صورت‌بندی شد؛ سؤال این است که آیا می‌توان رد پای این برهان را در متون دینی نیز یافت؟ پاسخ مثبت است؛ در این مقاله یکی از آیات قرآن که ممکن است اشاره به […] ادامه متن

۵۳٫ صورت دیگری از برهان امکان و وجوب مقدمه برای فهم بهتر برهان امکان و وجوب خوب است آن را با بیان‌های متعدد مطالعه کنیم تا رفته‌رفته بیشتر برای ما ملموس بشود همان‌طور که در ضرب‌المثل معروف است که: «الدرس حرف و التکرار الف» یعنی ارزش خواندن درس مثل یک حرف است و ارزش تکرار […] ادامه متن

۵۲٫ برهان امکان و وجوب مقدمه در مقالات قبل (۳۹ تا ۵۱) به‌صورت مفصل برهان امکان و وجوب را تبیین کردیم. طولانی شدن مباحث ممکن است ذهن بعضی از خوانندگان عزیز را مشوش کند به همین دلیل لازم است در این مقاله بابیانی خلاصه ـ که از ابن‌سینا رسیده است ـ محتوای اصلی این برهان […] ادامه متن

۵۱٫ خلاصه برهان امکان و وجوب مقدمه در مقاله ۴۱ بیان گردید که صرف‌نظر از ذهن ما ـ که دو مفهوم واجب‌الوجود و ممکن‌الوجود را تصور می‌کند ـ آنچه در عالم خارج و واقعیت بیرونی وجود دارد از ۶ حالت خارج نیست: ۱) هیچ موجودی در خارج وجود ندارد؛ ۲) تمام موجودات خارجی هم واجب‌الوجودند […] ادامه متن